Chassisveer voor alle auto's

De functie van de spiraalveer

De functie van de spiraalveer, ook wel chassisveer genoemd, is het zorgen voor een veilig contact tussen banden en wegdek, en het compenseren van oneffenheden in de weg. De veer vormt de schakel tussen de wielen en de carrosserie en heeft een beslissende invloed op de wegligging, het weggedrag en ook op het remgedrag van de auto. Naast het veiligheidsaspect is de spiraalveer ook belangrijk voor het rijcomfort.

Wat is de veerconstante?

De veerconstante is de kracht die moet worden uitgeoefend om de veer samen te drukken. Hoe hoger de veerconstante, hoe meer kracht er nodig is. Bij een veerconstante van bijvoorbeeld 100N/mm is 100 Newton nodig om de veer één millimeter samen te drukken. Als de veerconstante stijgt, is er meer kracht nodig voor dezelfde afstand. Bij een progressieve veer zijn het materiaal, het aantal windingen en ook de voorspanning van invloed op de veerconstante, omdat hier - in tegenstelling tot conventionele spiraalveren - de veersterkte naar het einde toe toeneemt.

Progressieve en lineaire veerconstanten

Over het algemeen zijn chassisveren onder te verdelen in lineaire en progressieve veerconstanten. Lineaire veren hebben een veerkracht die in dezelfde verhouding toeneemt als de manier waarop ze worden samengedrukt. Bij progressieve veren werkt het anders. Deze veren hebben aan het begin een karakteristieke zachte curve en worden naar het einde toe aanzienlijk stugger.

Soorten chassisveren

Er zijn veel verschillende soorten chassisveren, verdeeld in vier hoofdgroepen: torsieveren, spiraalveren, trekveren en gasveren. Naast deze hoofdgroepen zijn de veren onderverdeeld in verschillende soorten veren, waaronder bladveren, torsiestaafveren, rubberveren en luchtvering.

Cilindrische veer

De cilindrische spiraalveer is een klassieke chassisveer met een cilindrische vorm en een lineaire veerconstante.

Spiraalveer met niet-constante kracht

Hier gaat het om een zeer comfortabele veer, omdat de diameter van de gebruikte draad tegen het einde van de veer afneemt. Deze eigenschap ontlast zowel de wielophanging als de stuurcomponenten, ook verbetert deze zachte afstelling het rijcomfort en de wegligging.

Miniblokveer

De zogenaamde tonvormige miniblokveren bestaan uit taps toelopende veerdraad, wat zorgt voor een progressieve veerconstante. De veeruiteinden zijn zo ontworpen dat contact tussen de windingen wordt vermeden. Bij miniblokveren met niet-constante draad vergrendelen de uiteinden van de windingen onder belasting, zonder elkaar te raken. De samengedrukte uiteinden van de windingen liggen plat op de veerplaten, wat het aantal windingen vermindert en de veerconstante verhoogt.

Side load-veer

Spiraalveren ontworpen voor zijbelasting regelen de verdeling van de krachten die op de volledige wielophanging inwerken. Dit vermindert de wrijving tussen de zuigerstang van de schokdemper en de afdichting, en dit zorgt weer voor een aanzienlijk betere schokdemping.

Bladveer

De bladveer is een goedkope en eenvoudige constructie, die zorgt voor de wielophanging in voertuigen met een hoge verhouding tussen afgeveerd en niet-afgeveerd gewicht. Tegenwoordig wordt de bladveer vooral gebruikt in vrachtwagens, off-roadwagens en transportvoertuigen (hoewel deze steeds vaker van een luchtveringssysteem worden voorzien). De bladveer bestaat uit meerdere lagen, waarvan de uiteinden met het frame en de as zijn verbonden. Wanneer ze door wrijving worden samengedrukt, maken ze interne demping mogelijk.

Tussen de lagen zitten rubberen buffers, zodat de veren niet gesmeerd hoeven te worden, zoals het geval zou zijn zonder rubberlagen. Vooral bij vrachtwagens moet het draaipunt van de bladveer flexibel zijn, omdat de lengte van de veer verandert wanneer deze wordt samengedrukt. Voertuigen met een hoog laadvermogen in verhouding tot hun eigen gewicht vereisen een zachte vering bij het lossen en een harde vering bij het laden. Progressieve veren en bladveren met extra veren maken beide eigenschappen mogelijk.

GVK-veren

Sinds begin jaren tachtig zijn er veren van glasvezelversterkte kunststof (GVK) op de markt, ook al zijn deze minder gebruikelijk voor personenauto’s. Sinds 2014 kennen we ook spiraalveren van dit materiaal. Vergeleken met de conventionele stalen veren is het voordeel van GVK dat de onafgeveerde massa lager is en het een gewichtsbesparing van ongeveer 40% oplevert. De binnenstructuur van de GVK-veer bestaat uit gedraaide glasvezels gedrenkt in epoxyhars die afwisselend worden gewikkeld en uiteindelijk bij 100 graden uitharden. Hierdoor zal dit type veren in de toekomst een belangrijke rol in de automobielindustrie gaan spelen, en ook andere chassisonderdelen zouden van GVK kunnen worden gemaakt.

Torsiestaafveer

De staafvormige torsieveer, ook wel torsiestang genoemd, wordt vooral gebruikt als stabilisator (in personenauto’s) en is geïntegreerd in de wielophanging. Het is een stang met vaste klemmen aan beide uiteinden. De bevestigde onderdelen kunnen om de rotatie-as tegen elkaar draaien, aan de roterende zijde is een steunlager aangebracht. Bij belasting draait de torsiestaafveer om zijn lengteas. De oorspronkelijk door Porsche ontwikkelde torsiestaafveer is gemaakt van stevige ronde staven en is een stuk kleiner dan de spiraalveer.

Hoe is een spiraalveer opgebouwd?

De spiraalveer is gemaakt van draad voor constante of niet-constante druk. Veren met constante draad hebben over de gehele lengte van de veer dezelfde draaddiameter. Bij veren met niet-constante draad daarentegen verandert de draaddiameter over de lengte van de veer. Bovendien bestaat deze laatste praktisch uit twee veren, een zachte en een sterke veer in één. Dit ontwerp zorgt voor een hoog rijcomfort en een lage doorbuiging bij volledige belading van het voertuig.

Slijtage van de spiraalveer

De chassisveer wordt blootgesteld aan hoge belastingen en constante slijtage. Door de maximale belasting verliest de spiraalveer na verloop van tijd zijn veerkracht en kan aan de uiteinden van de windingen zelfs breken. In dit geval moet de chassisveer worden vervangen. Aangezien de veer een veiligheidsrelevant onderdeel is, kun je de vervanging niet uitstellen en moet dit zo snel mogelijk gebeuren.

Hoe herken ik een defecte veer?

In de meeste gevallen zorgt een defecte spiraalveer voor een krakend geluid en een veranderd rijgedrag. De meest voorkomende schade is het breken van de spiraalveer, vaak aan het einde van de windingen.

Chassisveer gebroken - wat nu?

Als de veer kapot is, moet deze onmiddellijk en aan beide zijden van de as worden vervangen.

Hoe controleer je de lagerspeling van de schokdemper?

Een defecte lager herken je meestal aan een duidelijk hoorbaar geknetter en gekraak bij het insturen en rijden over oneffen terrein. In dat geval moet de lagerspeling bij de garage worden gecontroleerd en moeten defecte lagers zo snel mogelijk worden vervangen.

Hoe vind ik de juiste spiraalveer?

De eenvoudigste manier om de juiste spiraalveer te vinden is door de gegevens van de auto of het originele onderdeelnummer van de geïnstalleerde veren in de auto erbij te pakken.

Welke bekende fabrikanten van spiraalveren zijn er?

De bekendste fabrikanten van spiraalveren zijn Monroe, Bilstein, Lesjöfors, Sachs, Spidan, KYB en TRW.

Is het zinvol om voor een merkfabrikant te kiezen?

De spiraalveer is een veiligheidsrelevant onderdeel en moet bij een defect aan beide zijden van de as worden vervangen. Het is altijd de moeite waard om een merkproduct van een premiumfabrikant te gebruiken.

Kan ik de spiraalveer zelf verwisselen?

Het vervangen van de spiraalveer is bij de meeste voertuigen niet zo eenvoudig, vooral niet bij de vooras, omdat de volledige schokdemper moet worden verwijderd. Met behulp van een speciaal gereedschap, een veerspanner, moet de veer worden vastgeklemd en voor demontage worden samengeperst.

Hoe wordt de spiraalveer vervangen?

Om de spiraalveer te vervangen, moet meestal de schokdemper worden verwijderd. Daarna wordt de schokdemper in een veerspanner geklemd en wordt de veer samengedrukt. Vervolgens wordt het steunlager losgelaten en kan de veer van de schokdemper of steun worden gehaald. In omgekeerde volgorde wordt de veerpoot weer in elkaar gezet, belangrijk is de juiste plaatsing van de spiraalveer. Dit zijn slechts globaal de stappen van het vervangen, het is geen installatie-instructie. Afhankelijk van het model auto en de inbouwpositie kan het vervangen van de spiraalveer erg lastig zijn, laat bij twijfel of gebrek aan kennis de reparatie altijd over aan een gespecialiseerd garagebedrijf.

Wat heb ik nodig om de veer te vervangen?

Om de veer te vervangen heb je een normale werkplaatsuitrusting nodig en speciaal gereedschap om de spiraalveer samen te drukken. Daarnaast moet je over de nodige kennis en ervaring beschikken om de veer zelf te vervangen.