Via autocatalogus kiezen
Goede schokdempers, ook wel schokbrekers genoemd, herken je aan vakmanschap en aan de merknaam. De bekendste producenten van kwalitatief hoogwaardige schokdempers zijn Bilstein, Monroe, Sachs en Kayaba. Kijk voor een overzicht in onze prijsvergelijker.
Schokdempers verbeteren de wegligging en zorgen ervoor dat je comfortabel kunt rijden. Schokdempers zijn belangrijk voor de veiligheid en werken als een trillingsdemper en dempen de veertrilingen. Ze absorberen hobbels in de weg en voorkomen een cadans in het afgeveerde gewicht van het voertuig. Hydraulische schokdempers bestaan al sinds de jaren dertig van de vorige eeuw en worden vandaag de dag nog steeds gebruikt als gasdrukschokdempers.
Binnen in de oliedruk-schokdemper bevindt zich een zuiger op een zuigerstang in een met olie gevulde buis. De zuigerbeweging perst de olie door smalle kanalen en kleppen in de zuiger, waardoor wrijving ontstaat en kinetische energie wordt omgezet in thermische energie. Dit zorgt ervoor dat de trillingen langs de zuigeras in de schokdemper effectief worden verminderd. De combinatie met de gasdrukschokdemper zorgt voor een extra veringseffect dankzij het gas in de schokdemperbuis dat door de beweging van de zuiger wordt samengeperst of gedecomprimeerd. De dempingshardheid van een schokdemper is afhankelijk van de weerstand van de kleppen in de zuiger. Groeven in de cilinderwand van de schokdemper zorgen voor een variabele demping.
De hydraulische schokdemper bestaat uit een zuiger met zuigerstang, die zich in een met olie gevulde cilinder bevindt. Doordat de zuigerstang en de zuiger bewegen, stroomt de olie door smalle kanalen en kleppen. De weerstand tegen de olie creëert een drukverschil dat op zijn beurt de dempingskracht genereert.
De mechanische schokdemper wordt vanwege zijn goedkope en robuuste ontwerp nog steeds regelmatig gebruikt in vrachtwagens. Mechanische schokdempers bestaan uit gecombineerde demperveren en bladveren. Het buigen van de veren absorbeert de schokken op de weg en de wrijving tussen de veerbladen dempt de trillingen.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen de zogenaamde asdempers en de McPherson-veerpoot. Asdempers zijn trillingsdempers waarin veren en dempers samen tot een eenheid, de veerpoot, worden verbonden. De McPherson-veerpoot neemt daarnaast ook de taak van draagarm voor de wielophanging over. In de meeste auto´s worden gasdrukschokdempers en hydraulische oliedrukschokdempers in tweebuisconstructie gebruikt.
De McPherson-veerpoot werd in 1949 ontwikkeld en wordt tegenwoordig nog steeds in de meeste voertuigen gebruikt. Naast trillingsdemping is de MacPherson-veerpoot ontworpen voor de voorwielophanging.
De zogenaamde wrijvingsdemper werd lang voor de introductie van de hydraulische schokdemper in oudere voertuigen gebruikt. Hoewel het ontwerp het voordeel had dat de trillingen snel afnamen, had het een zeer verhardend effect op de vering. Wrijvingsdempers waren opgebouwd uit twee cilinders met stalen schijven en wrijvingsvoeringen. De buitenkant was verbonden met de carrosserie, de stalen schijven in de cilinder zijn zelf tegen verdraaiing geborgd. De wrijvingsvoeringen in de binnenste cilinder zijn via een koppeling met de as zijn verbonden.
De hendelschokdemper behoort tot de hydraulische schokdempers en wordt met een hendel bediend. Dit ontwerp werd gebruikt in de jaren 30 van de vorige eeuw en was nog tot ver in de jaren 70 in gebruik. Afhankelijk van het type bevatte de cilindrische behuizing van de schokdemper verschillende zuigers of een dubbelwerkende zuiger, die deel kunnen uitmaken van de wielophanging.
De monotube-demper bestaat uit twee verschillende kamers, een werkkamer en een tegendrukkamer. De eigenlijke demping vindt plaats in de werkkamer. De dempingskleppen op de zuiger zorgen voor weerstand tegen de olie die door de zuiger stroomt, waardoor een drukverschil ontstaat. Dit zorgt voor een dempende kracht tegen de bewegende zuigerstang. De tegendrukkamer compenseert volumeveranderingen door temperatuurschommelingen tijdens het in- en uittrekken.
Waar bij de monotube-demper de behuizing als cilinder functioneert, heeft de twintube-schokdemper een aparte cilinder in de behuizing. De zuiger verdeelt de binnenste oliekamer in een bovenste en een onderste werkkamer. De zuigerstang wordt ingetrokken en een deel van de olie stroomt door de zuigerstang van de onderste naar de bovenste werkkamer. Als de zuigerstang is ondergedompeld wordt de olie door een onderste klep in een compensatiekamer geperst, waar een drukverschil voor de demping gegenereerd. Wanneer de zuigerstang uitsteekt, neemt de zuigerklep de demping over en stroomt de in de compensatiekamer opgevangen olie via de onderste klep weer terug.
De niveauregeling kan het niveau van de schokdemper aanpassen door middel van het pompen of aftappen van perslucht en hydraulisch door middel van olie. Dit type schokdemper wordt meestal op de achteras gebruikt. Afhankelijk van de belading, kan dit systeem een optimale bodemvrijheid en de horizontale positie van de carrosserie garanderen. De compensatie van de hoogte draagt bij aan de rijveiligheid en stabiliteit van het voertuig.
Schokdempers werken door de compressie en extensie van de ophangveren te dempen. De terugveringsdemping, de rebound, is iets harder dan de compressiedemping om de zogenaamde vering mogelijk te maken. Op deze manier kun je over kleine obstakels rijden. Een andere reden voor deze instelling is een geoptimaliseerde rolconstructie tijdens snelle en plotselinge uitwijkmanoeuvres.
Een defecte schokdemper herken je vooral door de aanzienlijk verslechterde wegligging. Daarnaast lekken defecte schokdempers meestal ook bij de zuigerstang, wat bij een visuele inspectie in oliedrukschokdempers te zien is. In geval van piepende schokdempers gaat het meestal om mechanische ophangingen zoals bladveren. De enige remedie hier is het smeren van de onderdelen of het vervangen door nieuwe dempers.
Defecte schokdempers veranderen het rijgedrag en zorgen voor een hoog veiligheidsrisico. Als de schokdempers niet meer naar behoren functioneren, kun je de controle over de auto verliezen, bijvoorbeeld als de weg ongelijk is en je net de bocht ingaat. Je kunt het beste niet meer rijden met een beschadigde schokdemper. Defecte schokdempers vormen een groot veiligheidsrisico en dienen onmiddellijk, per set en per as, te worden vervangen.
Een defecte schokdemper herken je meestal aan het lekken van olie en een verandering in het rijgedrag, overreactie door hobbels in het wegdek, ongelijkmatig versleten banden en sneller slingeren. Een ogenschijnlijk dichte schokdemper kan echter ook versleten en defect zijn, alleen een schokdempertest geeft in dit geval zekerheid.
De voornaamste oorzaken van een defect aan de schokdemper zijn slijtage, schade aan het wegdek, materiaalmoeheid of een ongeval. In de meeste gevallen gaat de defecte schokdemper na verloop van tijd lekken, dit is merkbaar door het lawaai, maar ook door het aanzienlijk verslechterde rijgedrag van de auto.
Bij mechanische schokdempers kunnen afzonderlijke onderdelen vervangen worden. De meeste schokdempers dienen bij een defect echter onmiddellijk per set te worden vervangen. Bij normale olie- en gasschokdempers kunnen afzonderlijke componenten zoals koepel- of steunlagers als losse onderdelen worden vervangen.
Om schokdempers te vervangen, heb je meestal speciaal gereedschap nodig, zoals geschikte veerspanners, trekkers en hielbrekers. Met de veerspanner kun je een steun spannen zodat de schokdemper gemakkelijk kan worden verwijderd. Bij het vervangen van de schokdempers op de vooras heb je in de meeste gevallen ook een hielbreker en trekker nodig om de steun te verwijderen. De zelfborgende moeren en splitpennen dienen bij het installeren van de schokdemper door nieuwe te worden vervangen. Laat in geval van twijfel het vervangen van de schokdempers over aan een gespecialiseerde garagebedrijf. Een schokdemper is belangrijk voor de rijveiligheid en installatiefouten kunnen ernstige gevolgen hebben.
- Een defecte schokdemper valt vooral op door een duidelijk verslechterde wegligging.
- Defecte schokdempers beïnvloeden het rijgedrag en zorgen voor een verhoogd veiligheidsrisico.
- Defecte schokdempers vormen een hoog veiligheidsrisico en dienen dan ook onmiddellijk te worden vervangen.
Heb je nog vragen over jouw online-bestelling bij DAPARTO? Neem dan gerust contact op met ons team van experts.