Via autocatalogus kiezen
Er zijn veel verschillende soorten motorolie op de markt, maar niet elke olie is geschikt voor elke auto. In deze blog vertellen we wat belangrijk is als je motorolie gaat kopen: van de informatie op de verpakking, zoals specificaties en codes, tot de nodige kennis over motorolie en het motoronderhoud.
Voordat we dieper ingaan op het onderwerp, volgen hier eerst kort de verschillende functies van motorolie op een rij.
1. Smering: Dit is de belangrijkste taak van de motorolie: door een constante oliefilm wordt de wrijving tussen twee metalen oppervlakken zo laag mogelijk gehouden.
2. Koeling: Verbrandingsmotoren genereren veel warmte die moet worden afgevoerd. De olie kan de thermische energie absorberen en weer afgeven via een oliepan of een extra oliekoeler
3. Fijne afdichting: De olie zorgt voor afdichting tussen de glijdende delen (lagers, zuigers, nokkenassen en krukassen). Zo wordt voorkomen dat de druk op de overgangen tussen de behuizing en de assen wegvalt en de auto vermogen verliest.
4. Reiniging: De verbranding zorgt voor veel verbrandingsresten op de zuigerwand. De olie absorbeert de resten en transporteert ze naar het oliefilter. Dit houdt de motor van binnen schoon en vermindert het brandstofverbruik en de uitstoot van schadelijke stoffen.
5. Corrosiebescherming: De olie beschermt de blanke metalen oppervlakken tegen corrosie.
Geluidsisolatie: Door de oliefilm en de glijdende eigenschappen van de oppervlakken dient de olie ook om het motorgeluid te verminderen.
De olie in een motor wordt blootgesteld aan veel verschillende belastingen en moet daarom na een bepaalde periode worden ververst. Om wat voor soort belasting gaat het?
Bekijk eerst de gebruiksaanwijzing, de handleiding of het onderhoudsboekje van de auto. Daar vind je per toepassing de verschillende multigrade oliën, soms ook grafisch weergegeven in een diagram: in Noorwegen, met zijn koude winters, worden andere eisen gesteld aan de motorolie dan in het constant warmere Italië. Natuurlijk kun je ook eenvoudig vinden wat je zoekt door je voertuiggegevens online in te voeren.
Alle autofabrikanten hebben hun eigen eisen voor de motorolie die geschikt is voor de verschillende modellen, de zogenaamde fabrieksgoedkeuringen. Bovendien wordt de olie ingedeeld naar viscositeitsklasse (SAE) om de motoroliën van verschillende fabrikanten te kunnen vergelijken. De viscositeit van motorolie wordt aangegeven met de SAE-viscositeitsklassen, bijvoorbeeld SAE 5W30, 5W40, 10W40. Welke SAE jouw auto nodig heeft, staat vermeld in de gebruikershandleiding. Technisch gezien worden de verschillende oliën ook ingedeeld naar ACEA-, API- en ILSAC-klassen.
In principe beschrijft de viscositeit de mate van vloeibaarheid oftewel de dikte van de olie, en dus hoe gemakkelijk het stroomt. Zo heeft water een lage viscositeit, omdat het dun is en dus zeer vloeibaar: bij een temperatuur van 20 graden heeft het een viscositeit van 1. Hoe kouder een vloeistof is, hoe stroperiger. En hoe warmer, hoe vloeibaarder. Dit is precies wat zo belangrijk is voor motorolie, want die moet zowel in de koude winter als in de warmere zomer snel kunnen smeren, zodat de motor niet beschadigt. Aan de andere kant mag de motorolie bij hoge temperaturen niet te dun worden, zodat de smeerfilm in de motor niet afbreekt of de smering niet wordt onderbroken wat kan zorgen voor hoge wrijving.
SAE staat voor "Society of Automotive Engineers". Deze organisatie bepaalt welke technische normen van toepassing zijn op de auto-industrie en de fabrikanten, inclusief de SAE-viscositeitsklassen. Je kent deze aanduiding wel van de fles motorolie: bijvoorbeeld SAE 5W30. In dit geval beschrijft het getal 5 voor de W de vloeibaarheid bij koude temperaturen. Hoe kleiner de waarde van dit cijfer, hoe beter de olie stroomt als het koud is. De W staat voor winter en duidt op multigrade oliën. Het getal na de W beschrijft hoe goed de smering van de motorolie bij warme temperaturen is: hoe hoger de waarde, hoe beter de smering van de motorolie bij hoge temperaturen in de motor.
Voor relatief nieuwe soorten aandrijfsystemen zoals hybride technologie ontwikkelen fabrikanten volledig synthetische "hybride oliën" met een hele lage viscositeit van 0W-8 tot 0W-20. Als algemene regel geldt: gebruik bij de keuze van de motorolie altijd de olie die voldoet aan de specificaties van de fabrikant van je auto.
ACEA staat voor "Association des Constructeurs Européens d'Automobiles" en in dit verband zijn 15 Europese of voor Europa producerende auto-, vrachtwagen- en busfabrikanten georganiseerd, waaronder BMW, Daimler, Fiat Chrysler, Honda, Renault, Volkswagen Groep, Toyota en Volvo.
In de ACEA-classificatie worden de motor- en voertuigtypen waarvoor de motorolie is bestemd, met letters aangeduid. A staat voor benzinemotoren van personenauto's, B voor dieselmotoren van personenauto's, bestelauto's en kleine transporteurs, C voor benzine- en dieselmotoren van personenauto's met een nieuw uitlaatgasnabehandelingssysteem en E voor dieselmotoren van vrachtwagens.
Een gecombineerde weergave voor benzine- en dieselmotoren is bijvoorbeeld ACEA A3/B4. Hier geven de aanvullende cijfers aan dat er sprake is van verschillen in de prestaties. In het bovenstaande voorbeeld voldoet de motorolie met de aanduiding ACEA A3/B4 aan hogere eisen dan een A1/B1-olie.
De VS hebben een eigen kwaliteitsindeling voor motoroliën: API staat voor "American Petroleum Institute".
API S - de S staat voor benzinemotoren (serviceklassen of Spark Ignition)
API C - de "C" staat voor dieselmotoren voor bedrijfsvoertuigen (Commercial Classes of Compression Igniton)
De tweede letter (bijv. API SA) staat voor de klasse (kwaliteit). De letter N geeft de hoogste prestatieklasse aan die momenteel beschikbaar is voor benzinemotoren, terwijl A staat voor motorolie zonder additieven, die tegenwoordig alleen nog voor oldtimers wordt gebruikt. In principe geldt: hoe hoger de letter in het alfabet, hoe beter de kwaliteit - door de additieven en toevoegingen:
API SB - oliën met additieven voor bescherming tegen veroudering en anti-slijtage
API CD - heavy duty oils volgens MIL 2104C (de MIL-L specificatie is een aanvullende Amerikaanse militaire specificatie)
Het API-classificatiesysteem is afgestemd op de voertuigen op de Amerikaanse markt en de rijomstandigheden daar. Hier moet worden vermeld dat dit systeem slechts in beperkte mate kan worden overgedragen op de in Europa vereiste motoroliekwaliteit, en ook dieselmotoren voor personenauto's worden niet via API geclassificeerd.
De motor is afhankelijk van het smeermiddel en de smeerfilm van de olie om soepel te kunnen functioneren. Als je kiest voor een olie die te stroperig of te dun is voor jouw auto, zal de smering niet optimaal werken. Als gevolg daarvan schuren de metalen oppervlakken van de motoronderdelen zo sterk tegen elkaar dat ze ernstige schade kunnen veroorzaken.
Als er te veel olie in de motor zit, is de drukbelasting te hoog en zijn de afdichtingen daar niet altijd tegen bestand. Er kunnen zich ook belletjes vormen in de olie. In het ergste geval kan er olie uit defecte afdichtingen lekken of in de motor worden gezogen en verbranden. Het resultaat is motorschade.
Als er te veel olie is toegevoegd, zijn er twee opties. Als de maximale indicatie op de peilstok nog maar net wordt overschreden, mag rijden naar de dichtstbijzijnde garage geen probleem zijn. Als er aanzienlijk meer olie in is gegaan dan voorgeschreven, is het beter om de auto te laten staan.
Als dit ongelukje je echter in de garage overkomt omdat je zelf de olie hebt bijgevuld, is de oplossing eenvoudig: open de olieaftapschroef en vang de olie volledig op. Dan begin je opnieuw met bijvullen (maar dit keer tot de maximaal toegestane hoeveelheid).
Buiten de garage kun je het probleem oplossen met een oliezuigpomp en een lange slang, zolang je maar bij de oliepan kunt komen.
Oude motorolie kun je inleveren bij regionale recycling-centra of bij dealers en garages die minerale olie verkopen. Zij zijn verplicht om oude olie terug te nemen. Let op: In geen geval mag de olie worden gemengd met andere toevoegingen zoals andere afgewerkte olie, remvloeistof of oplosmiddelen.
SAE staat voor "Society of Automotive Engineers". De organisatie bepaalt de technische normen voor de automobielindustrie, inclusief de viscositeitsklassen.
In de Europese ACEA-classificatie worden de motor- en voertuigtypen waarvoor de motorolie bestemd is, met letters aangeduid.
In de gebruikershandleiding, de handleiding en het serviceboekje van de auto.
Motorolie wordt gebruikt voor smering, koeling, fijne afdichting, reiniging, corrosiebescherming en geluidsisolatie.
Motorolie verslijt, onder andere door verbrandingsresten.
Als de olie te dik of te dun is, zal de smeerfunctie niet optimaal werken. In het ergste geval bestaat het risico op motorschade.
De motorafdichting kan gaan lekken of er vormen zich belletjes in de olie. In het ergste geval kan er olie in de motor zuigen en daar verbranden. Het resultaat is motorschade.